အေမရိက တိုက္ကို ကိုလံဘတ္(စ္) Christopher Columbus လြန္ခဲ့တဲ ့ နွစ္ေပါင္း ၅၂၀ ေလာက္က ေတြ ့ခဲ့တယ္ ဆိုတာ ဖတ္မိၾကမွာပါ။ အင္း သူတို ့ မေတြ ့ခင္တုန္းက ဒီ အေမရိက တိုက္မွာ လူနီရိုင္းေတြ ေနခဲ့ၾကတယ္ red indians (Native American) ေတြေလ။ လူျဖဴေတြ လာေရာက္အေျခ ခ်စဥ္မွာ သူတို ့ဟာ
1854 မွာ ဝါရွင္တန္ က အေမရိကန္ အစိုးရ က လူနီေတြ ကို ေမးတယ္။ " ခင္ဗ်ားတို ့ေနရာကို ဝယ္ခ်င္တယ္ ဝယ္လို ့ရမလား" တဲ့
အဲဒီမွာ(Chief Seattle) လူနီေတြရဲ ့ ေခါင္းေဆာင္ ျမန္မာမႈျပဳထားတဲ ့နာမည္ ဆရာေတး က
" သမၼတ က ငါတို ့ ေျမကို ဝယ္ခ်င္သတဲ့။ ဘယ္လုိလုပ္ျပီး ေျမၾကီးနဲ ့ ေကာင္းကင္ကို ေရာင္းလို ့ဝယ္လို ့ရမလဲ။ ေတာ္ေတာ္ထူးဆန္းတဲ ့ စကားဘဲ ငါတို ့ေတြအားလံုး ေျမသင္းနံ ေလးေတြ၊ ေရမႈန္ေရမႊား က်သံေလးေတြ ကိုမွ မပိုင္ဆိုင္တာ။ ကိုင္းဒါဆို ဘယ္လုိ ဝယ္မွာလဲ။
ဒီေျမၾကီးေပၚမွာ ရွိသမွ် ငါတို ့လူနီရိုင္းေတြအတြက္ ကေတာ့ ရတနာေတြခ်ည္းဘဲ။ ငါတို ့ငါ ေျမၾကီးရဲ ့အစိတ္အပိုင္းတစ္ခုျဖစ္တယ္။ ျမစ္ ေခ်ာင္းေတြဟာ ငါတို ့ရဲ ့ ညီအကိုဘဲ။ ေသာက္သံုးေရ အျပင္ ငါတို ့ရဲ ့ကႏူးေလွေတြ ကိုလဲ ျဖတ္သန္းသြားလာ ႏိုင္တယ္။ ဒါ ့ေၾကာင့္ ဒီျမစ္ေတြ ေခ်ာင္းေတြ ကို ငါတို ့ညီအကို လို ၾကင္နာမႈ ထားရမယ္။"
ဒါကေတာ့ ဆရာေတး သမၼတကိုဒီလို တုန္ ့ ျပန္လိုက္ ပါတယ္။
" We will consider your offer to buy the land, but I will make one condition. You must treat the beasts of the land as your brothers. I have seen thousands of rotting buffaloes on the prairie left by the white man who shot them from a passing train. I am a savage and do nto understand how the train can be more important than the buffalo that we kill only to stay alive.
I don't know. Your ways are different to ours. The sight of your cities hurts the eyes of the red man. This is no quiet place, no place to hear the unfurling of the leaves in the spring or the rustle of the insects's wing. You treat in the spring or the rustle of the insect's wing. You treat the earth and the sky like things to be bought and sold. Your appetite will devour the earth and leave behind only a desert.
We know this: the earth does not belong to man. Man belongs to the earth. We love this earth as a newborn baby loves his mother's heartbeat. We are part of the land. You too are part of the land. One thing we know: no man can be apart. We are brothers after all."
အခုဆိုရင္ အေမရိကတိုက္မွာ ဆရာေတးတို ့ရဲ လူ ဦးေရ ဟာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ ့ ၁.၃၇ % ေလာက္သာရွိပါေတာ့တယ္။
ဆရာေတး ခ်စ္တဲ ့ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ေလးအေၾကာင္းေျပာထားတာ ဒီဗီဒီယိုေလးမွာ ၾကည့္ပါ။ အားလံုးပါတယ္။ The Wind, The sky, The earth, The River, animals, The air, The Sun, The mist, Insects, Horses, Trees, The rain, flower, bear, deer, rock, pony, human, အားလံုးပါတယ္။ သူဘယ္လိုစိတ္ထားတယ္ဆိုတာ ဘယ္လိုျမတ္ႏိုးတယ္ဆိုတာ ေတြကို ရိုးရိုးရွင္းရွင္း ေျပာျပထားတယ္။ ေတာ္ေတာ္ ေကာင္းတဲ ့ စကားလံုးေတြပါ။
1854 မွာ ဝါရွင္တန္ က အေမရိကန္ အစိုးရ က လူနီေတြ ကို ေမးတယ္။ " ခင္ဗ်ားတို ့ေနရာကို ဝယ္ခ်င္တယ္ ဝယ္လို ့ရမလား" တဲ့
အဲဒီမွာ(Chief Seattle) လူနီေတြရဲ ့ ေခါင္းေဆာင္ ျမန္မာမႈျပဳထားတဲ ့နာမည္ ဆရာေတး က
" သမၼတ က ငါတို ့ ေျမကို ဝယ္ခ်င္သတဲ့။ ဘယ္လုိလုပ္ျပီး ေျမၾကီးနဲ ့ ေကာင္းကင္ကို ေရာင္းလို ့ဝယ္လို ့ရမလဲ။ ေတာ္ေတာ္ထူးဆန္းတဲ ့ စကားဘဲ ငါတို ့ေတြအားလံုး ေျမသင္းနံ ေလးေတြ၊ ေရမႈန္ေရမႊား က်သံေလးေတြ ကိုမွ မပိုင္ဆိုင္တာ။ ကိုင္းဒါဆို ဘယ္လုိ ဝယ္မွာလဲ။
ဒီေျမၾကီးေပၚမွာ ရွိသမွ် ငါတို ့လူနီရိုင္းေတြအတြက္ ကေတာ့ ရတနာေတြခ်ည္းဘဲ။ ငါတို ့ငါ ေျမၾကီးရဲ ့အစိတ္အပိုင္းတစ္ခုျဖစ္တယ္။ ျမစ္ ေခ်ာင္းေတြဟာ ငါတို ့ရဲ ့ ညီအကိုဘဲ။ ေသာက္သံုးေရ အျပင္ ငါတို ့ရဲ ့ကႏူးေလွေတြ ကိုလဲ ျဖတ္သန္းသြားလာ ႏိုင္တယ္။ ဒါ ့ေၾကာင့္ ဒီျမစ္ေတြ ေခ်ာင္းေတြ ကို ငါတို ့ညီအကို လို ၾကင္နာမႈ ထားရမယ္။"
ဒါကေတာ့ ဆရာေတး သမၼတကိုဒီလို တုန္ ့ ျပန္လိုက္ ပါတယ္။
" We will consider your offer to buy the land, but I will make one condition. You must treat the beasts of the land as your brothers. I have seen thousands of rotting buffaloes on the prairie left by the white man who shot them from a passing train. I am a savage and do nto understand how the train can be more important than the buffalo that we kill only to stay alive.
I don't know. Your ways are different to ours. The sight of your cities hurts the eyes of the red man. This is no quiet place, no place to hear the unfurling of the leaves in the spring or the rustle of the insects's wing. You treat in the spring or the rustle of the insect's wing. You treat the earth and the sky like things to be bought and sold. Your appetite will devour the earth and leave behind only a desert.
We know this: the earth does not belong to man. Man belongs to the earth. We love this earth as a newborn baby loves his mother's heartbeat. We are part of the land. You too are part of the land. One thing we know: no man can be apart. We are brothers after all."
အခုဆိုရင္ အေမရိကတိုက္မွာ ဆရာေတးတို ့ရဲ လူ ဦးေရ ဟာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ ့ ၁.၃၇ % ေလာက္သာရွိပါေတာ့တယ္။
ဆရာေတး ခ်စ္တဲ ့ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ေလးအေၾကာင္းေျပာထားတာ ဒီဗီဒီယိုေလးမွာ ၾကည့္ပါ။ အားလံုးပါတယ္။ The Wind, The sky, The earth, The River, animals, The air, The Sun, The mist, Insects, Horses, Trees, The rain, flower, bear, deer, rock, pony, human, အားလံုးပါတယ္။ သူဘယ္လိုစိတ္ထားတယ္ဆိုတာ ဘယ္လိုျမတ္ႏိုးတယ္ဆိုတာ ေတြကို ရိုးရိုးရွင္းရွင္း ေျပာျပထားတယ္။ ေတာ္ေတာ္ ေကာင္းတဲ ့ စကားလံုးေတြပါ။
ေဟ့ နက္ဖန္မွ အစိန္ႀကီးလာဖတ္မယ္ ခုေတာ့ ေနာက္က်ေနပီမို ့ ........ ႏြမ္းလိုက္ ဦးမယ္ ဘေလာ့ရွင္ေရ........
ReplyDeleteခုေတာ့ စာျမည္းျမည္းသြားရံုပဲ......... :D
ေကာင္းပါျပီ။ က်င္ဖတ္ခယ ို ႏြမ္း ေကာ့လီရို ေပါ့။ ေက်းဇူး နာမ္နာမ္ ပါ။
ReplyDelete